مهارت تصمیم گیری در کودکان

فرزند شما چقدر در تصمیم گیری ها، قدرت انتخاب دارد؟
خودش به صورت مستقل می تواند تصمیم بگیرد یا همیشه شما باید به جای او تصمیم بگیرید و مدام بگویید چه کار انجام دهد؟
در این مقاله، به بررسی اهمیت و فواید آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان، ارتباط آن با استقلال کودک و نکات مهم در این زمینه می‌پردازیم. همچنین با ارائه مثال‌های ملموس، به شما در درک بهتر این موضوع کمک خواهیم کرد.

 

چرا آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان اهمیت دارد؟

کودکان با یادگیری مهارت تصمیم‌گیری، توانایی حل مسأله، تفکر انتقادی و خلاقیت خود را ارتقا می‌دهند. آنها یاد می‌گیرند که به گزینه‌های مختلف فکر کنند، جوانب مثبت و منفی هر کدام را بسنجند و با در نظر گرفتن عواقب احتمالی، بهترین انتخاب را انجام دهند.

این مهارت نه تنها در انتخاب‌های کوچک روزمره مانند انتخاب لباس یا اسباب‌بازی، بلکه در تصمیمات مهم‌تر زندگی مانند انتخاب شغل، دوست یا مسیر تحصیلی نیز کاربرد دارد.

 

فواید آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان:

افزایش اعتماد به نفس:

زمانی که کودکان می‌توانند با موفقیت تصمیم بگیرند، اعتماد به نفس آنها افزایش می‌یابد. آنها احساس می‌کنند که قادر به کنترل زندگی خود هستند و این حس توانمندی، عزت نفس آنها را نیز تقویت می‌کند.

تقویت استقلال:

آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان، گامی مهم در جهت استقلال آنهاست. آن ها یاد می‌گیرند که بدون وابستگی به بزرگسالان، برای خود فکر کنند و انتخاب کنند. این امر به آنها کمک می‌کند تا در آینده به افرادی مستقل و خودکفا تبدیل شوند.

بهبود مهارت‌های حل مسأله:

تصمیم‌گیری، فرآیندی حل مسأله است. کودکان با یادگیری این مهارت، توانایی تحلیل و بررسی شرایط مختلف، شناسایی راه‌حل‌های مختلف و انتخاب بهترین راه‌حل را پیدا می‌کنند.

افزایش خلاقیت:

زمانی که کودکان با گزینه‌های مختلف روبرو می‌شوند و باید از بین آنها انتخاب کنند، خلاقیت آنها نیز به کار گرفته می‌شود. آنها یاد می‌گیرند که به راه‌حل‌های جدید و غیرمعمول فکر کنند و از ایده‌های خود برای حل مسأله استفاده کنند.

 

ارتباط مهارت تصمیم‌گیری با استقلال کودک:

همانطور که اشاره شد، آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان، نقشی اساسی در استقلال آنها دارد. زمانی که کودکان یاد می‌گیرند برای خود فکر کنند و انتخاب کنند، به تدریج از وابستگی به بزرگسالان کاسته می‌شود و گام‌های بلندی در جهت استقلال خود برمی‌دارند.
این امر به آنها کمک می‌کند تا در آینده به افرادی خودکفا و مسؤولیت‌پذیر تبدیل شوند که می‌توانند به تنهایی در زندگی خود تصمیم بگیرند و به اهداف خود دست پیدا کنند.

 

نکات مهم در آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان:

1.از سنین پایین شروع کنید.

آموزش مهارت تصمیم‌گیری را می‌توان از سنین پایین به کودکان آموزش داد. حتی کودکان نوپا نیز می‌توانند در انتخاب‌های کوچک مانند انتخاب لباس یا اسباب‌بازی، مشارکت داشته باشند.

 

2.به کودکان فرصت انتخاب بدهید.

به جای اینکه همیشه برای کودکان تصمیم بگیرید، به آنها فرصت انتخاب بدهید. حتی اگر انتخاب آنها اشتباه باشد، به آنها اجازه دهید تا از عواقب انتخاب خود درس بگیرند.

 

3.با کودکان در مورد انتخابشان صحبت کنید.

پس از اینکه کودکان انتخاب خود را انجام دادند، با آنها در مورد انتخابشان صحبت کنید. از آنها بپرسید که چرا این انتخاب را انجام داده‌اند و چه عواقبی را برای آن در نظر گرفته‌اند.

 

4.به کودکان در حل مسأله کمک کنید.

اگر کودکان در انتخاب خود با مشکل روبرو شدند، به آنها در حل مسأله کمک کنید. به آنها راه‌حل‌های مختلف را نشان دهید و به آنها کمک کنید تا بهترین راه‌حل را انتخاب کنند.

 

5.صبوری داشته باشید.

آموزش مهارت تصمیم‌گیری به زمان و صبر نیاز دارد. از اشتباهات کودکان ناامید نشوید و به آنها در یادگیری از اشتباهاتشان کمک کنید.پ

 

چند مثال کاربردی:

انتخاب لباس: از کودک خود بپرسید که چه لباسی را برای پوشیدن در مدرسه یا مهمانی ترجیح می‌دهد. به او کمک کنید تا جوانب مثبت و منفی هر لباس را بسنجد. اگر این کار برایش دشوار بود، چند گزینه با رنگ های مختلف پیش روی او قرار دهید تا از میان آن ها انتخاب کند.

انتخاب غذا:در هنگام غذا خوردن، به کودک خود اجازه دهید تا از بین گزینه‌های مختلف، غذای خود را انتخاب کند. به او کمک کنید تا مواد مغذی و سالم را در نظر بگیرد و انتخابی متعادل داشته باشد و همچنین درباره ی میزان خوراکی هایی که در بشقاب می ریزد نیز، آزادی دهید.

انتخاب فعالیت‌های تفریحی: در آخر هفته‌ها یا اوقات فراغت، به کودک خود اجازه دهید تا فعالیت مورد علاقه خود را انتخاب کند. به او کمک کنید تا علاقه و نیازهای خود را در نظر بگیرد و انتخابی مناسب داشته باشد.مثلا بین اینکه در پارک با دوستانش بازی کند یا اینکه در خانه کتاب بخواند یا اینکه چه فعالیت هایی را تجربه کند، فرصت تصمیم گیری بدهید.

انتخاب اسباب‌بازی: در هنگام خرید اسباب‌بازی، به کودک خود اجازه دهید تا اسباب‌بازی مورد علاقه خود را انتخاب کند. به او کمک کنید تا قیمت، کیفیت و کارایی اسباب‌بازی را در نظر بگیرد و انتخابی هوشمندانه داشته باشد.
البته لازم است محدودیت هایی متناسب با شرایط خودتان قائل شوید، مثلا از بین ماشین های یک قفسه یا عروسک های یک ویترین انتخاب کند.

 

و اما کلام آخر!

آموزش مهارت تصمیم‌گیری به کودکان، یکی از مهم‌ترین هدایایی است که می‌توان به آنها داد. این مهارت نه تنها در دوران کودکی، بلکه در تمام مراحل زندگی، نقشی اساسی در موفقیت و خوشبختی فرزند ایفا می‌کند.
با صبر و حوصله و با استفاده از روش‌های صحیح، می‌توان به کودکان کمک کرد تا به تصمیم‌گیرنده‌هایی توانمند و مستقل تبدیل شوند و با اعتماد به نفس، مسیر زندگی خود را ترسیم کنند.