تربیت دینی، به عنوان یکی از مهم ترین گونه های تربیتی به شمار می آید که می تواند بر بسیاری از ابعاد دیگر تربیت موثر واقع شود و آنها را تحت الشعاع خود قرار دهد.
به عبارت دیگر تربیت دینی، می تواند به انواع تربیت، معنادهی کند و برای آن ها جهت های الهی و غیرمادی قرار دهد.
از لحظات آغازین زندگی یک کودک با پرورش جسمی و روحی، آینده و سرنوشت او نیز رقم می خورد. کودک برای اینکه بتواند انسانی مستقل، اجتماعی، تکامل یافته و دارای صفات و ویژگی های نیکو گردد، نیاز به یک مربی شایسته و با اراده دارد تا استعدادها و توان مندی های او را به ثمر برساند.
مربیان کودک، از جمله پدر و مادر او، معلم و یا بزرگان او موظفند گام به گام، او را به شاهراه ترقی و تکامل هدایت کنند و یاریگر او باشند تا آنجا که بتواند تا حدودی مستقل شود و در کوره آزمون زندگی، به صورت فردی تجربه کسب کند، به گونه ای که شلاق عادات و سنن زشت، روح و ذهنش را مکدر نسازد.
فلذا این روند نیز مانند سایر حوزه های تربیت، نیازمند آگاهی و کسب اطلاعات عمیق و کاربردی است.
تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با چند کتاب از بهترین کتب حوزه ی تربیت دینی، آشنا شوید.
کتاب اصول و مهارت های تربیت کودک
در دوره ی اول رشد که آغاز تکلم است، والدین به عنوان ولیّ کودک لازم است بهترین کلمه ها، کلام ها و شیواترین راه های ارتباطی را به کودک آموزش دهند تا کودک، رحمت الهی را از این طریق دریافت کرده و راه برای شکوفایی استعدادهایش هموار گردد.
لذا در این دوره، رزق کودک محبتی است که در قالب کلمات و رفتارهای طیب به کودک رسیده و طیب گزینی را در راه و رسم زندگی او ترسیم می نماید.
هدف از نگارش این کتاب، ارائه مهارت های تربیتی مربوط به دوره اول رشد برای والدین و مریبان و هم چنین مدیران تربیتی جامعه است.
این کتاب به شما مادر و پدرها کمک می کند، ضمن آشنایی با مراحل رشد کودک در سنین زیر 7 سال، بتوانید از بهترین روش های ارتباطی، متمرکز بر رویکرد طیب گزینی، بهره گیرید.
کتاب تربیت کودک (علی صفایی حائری)
این کتاب به یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه روانشناسی و تربیت، یعنی بحث تربیت کودک میپردازد.
مؤلف توضیح میدهد که چه خصوصیاتی باید پیش از بلوغ در انسان شکل گیرد
تا تربیت و سعادت وی در زندگی تضمین شود.
با توجه به اینکه هدف از خلقت انسان، رشد و حرکت است،
سه ویژگی شخصیت، آزادگی و تفکر باید در ایام کودکی در انسان شکل بگیرد تا انسان بتواند مسیر رشد را بپیماید.
در این کتاب درباره روش کار مربی و والدین برای ایجاد این سه ویژگی در کودک، بحث میشود و می تواند راهنمای کاملی برای والدین، جهت آگاهی های رشدی در بستری معنوی تربیت باشد.
کتاب راه رشد (آیت الله حائری شیرازی)
مجموعه چهار جلدی راه رشد جامع ترین اثر تربیتی منتشر شده از مرحوم آیت الله حائری شیرازی است که پس از چند سال تلاش توسط جمعی از پژوهشگران، به ساحت اهل اندیشه تقدیم میشود.
این کتاب هم یک اثر تعلیمی است و هم یک اثر تربیتی که به دنبال انتقال آموزههای تربیتی و تأثیرگذاری تربیتی است که کتاب از زبان خشک علمی کمی فاصله بگیرد و زبان تربیتی و هدایتگر داشته باشد.
هر کسی که به دنبال قواعد کار تربیتی است و میخواهد بر روی خودش یا دیگران کار تربیتی کند مخاطب این کتاب خواهد بود چرا که مباحث موجود در کتاب برای هر فردی قابل استفاده است.
در ادامه به شکل مختصر با مباحث هر جلد آشنا میگردید:
کتاب راه رشد (جلد اول)
لازمه شروع کار تربیتی این است که فرد حقیقت انسانی را به شکل دقیق بشناسد و بداند مفهوم تربیت به چه معنا است. در ادامه اصولی که برای کار تربیتی باید رعایت شود بیان میشود.
کتاب راه رشد (جلد دوم)
در این بخش راهکارهای عملی برای تربیت فرزندان ارائه میگردد. در ابتدایی مراحل از منظر اسلام و اهل بیت تبیین میشود. سپس ویژگیهایی که هر مربی باید خود داشته باشد ذکر میشود.
کتاب راه رشد (جلد سوم)
در این کتاب مساله تنبیه و تشویق و نحوه به کار بردن این امور در کار تربیتی تبیین میشود. چگونگی امر و نهی کودکان توضیح داده میشود. در ادامه افراد، اعمال و محیطهایی که در تربیت فرزند موثر هستند واکاوی میشوند.
کتاب راه رشد (جلد چهارم)
در بخش پایانی مباحث رشد نحوه انتقال و تثبیت آموزههای دینی و صفات اخلاقی ارزنده در کودکان و اجرای احکام شرعی همچون نماز و روزه به کودکان بحث میگردد. در انتها نیز روشهای غلط تربیت برشمرده میشوند.
کلام پایانی!
تربیت یکی از مهمترین و بلکه پراهمیتترین امور زندگی بشر است.
به عبارتی، تربیت محصول و ثمره زندگی دنیایی و هدف از خلقت ماست که به معنای عام آن نقش و وظیفهای همگانی است. انسان در دورههای مختلف زندگی هم در نقش مربی قرار دارد و هم در نقش متربی به این معنا که انسان نه صرفاً در مقام رفتار با فرزندش، بلکه در مقام رفتار با اطرافیان، دوستان، جامعه و حتی در مقام رفتار با خودش دائماً مشغول کار تربیتی است.
هر بازخورد و هر کنشی از انسان در برابر محیط و انسانهای پیرامونش نوعی اثر تربیتی برای خود و آنها در پی دارد؛ بدین جهت مقوله تربیت را می توان یک مقوله و نقش همگانی و همیشگی برای بشر به حساب آورد که لازم است آن را به خوبی درک کنیم و در مسیر رشد فرزندان و نسل های آینده، به درستی به کار بگیریم.